Na vanavond ga ik het echt niet meer onder stoelen of banken steken: er is iets goed mis met mijn vak. Althans, er is een flink aantal classici op deze wereld dat echt goed de weg kwijt is. Ik checkte mijn mail en vond in mijn mailbox de gebruikelijke hoeveelheid recensies van Bryn Mawr. Meestal klik ik ze meteen weg, maar de derde had ‘J.K. Rowling’ in de aanhef staan (daar staat de auteur van het gerecenseerde boek), dus toch maar even gekeken. Ik wíst dat Harry Potter géén taboe is onder classici (dat op zich is al heel wat, meestal vindt men werk van een dergelijke populariteit toch intuïtief een abject soort volkslectuur) en ik wist óók dat er iemand zo gek was om het eerste boek uit de serie in het latijn te vertalen (Harrius Potter et lapis filosoficus) en zélfs dat er nu ook een vertaling in vierde-eeuws Attisch Grieks was geproduceerd, maar dat daar dan een recensie van verschijnt in een serieus vakblad sloeg mij met stomheid. De recensie is van een Graecus van een of andere universiteit uit ik meen Amerika, die dus, als amerikaan, in de tijd van de baas, een kritische blik heeft geworpen op de correctheid van het attische grieks van een andere amerikaan die zo gek is geweest om vrijwillig een volledig boek te vertalen in een taal waarvan we maar zeer ten dele de finesses kennen. Waar zijn we in godsnaam mee bezig??? Zoals een vriendin opmerkte met wie ik het er juist over had: “ontsla die man en geef zijn salaris aan de daklozen”. Een paar citaatjes voor de orde:
The book under review is surely one of the most important pieces of Ancient Greek prose written in many centuries. …
As for the worth of Rowling’s opus, considered on its own merits, I have little to add to the reception it has met thus far. Her characters, themes, and incidents are all borrowed from a well-established tradition; she has created a successful pastiche which has caught the public mood, and has herself been turned into a cultural phenomenon and media event out of all proportion to her genius.
…
Does Wilson preserve this feature of Rowling’s English? I think he does, in the main. His Greek is generally clear, not highly flavored, and not excessively periodic.
…
I have found only a few errors, most of them inconsequential, and a few points at which I might venture diffident disagreement with the Greek.
…
He has a wonderful ear for idiom, both in English and in Greek, and reading through his book will teach any student of prose composition an immense amount about the fine points of Attic composition
De laatste twee alinea’s zijn het waard om volledig aangehaald te worden:
It is also worth keeping in mind that this volume is a double triumph for the Classical profession: Wilson and Rowling are both products of the English insistence on the importance of Classical teaching. Rowling herself studied Latin and uses it liberally in formulating the wizards’ spells; it is charming to hear the heavy Latin syllables once again invested with weight and power and pleasing to think that a generation of children may hear something magical in them. We may take some small amount of pride in Rowling, and we certainly owe her a debt of gratitude.
I very much hope that Wilson will produce further translations into Ancient Greek, whether of successive Potter volumes, or of other contemporary works. There should be a market for such works, especially when the original is capable of enticing students and when the translation is so brilliantly achieved.
Dat zelfgenoegzame! Een overwinning voor de klassieke traditie? Hmmm. Ik weet het niet. Het komt op mij eerder over alsof men krampachtig probeert mee te gaan in een wereld waarin voor dit vak op deze manier geen plaats is. En is er een markt voor? Wellicht wordt een redelijk aantal exemplaren verkocht. Classici en geïnteresseerden vinden het wellicht een leuk hebbedingetje. Maar verder zal het hetzelfde zijn als Jippus et Jannica: iedereen heeft het, niemand leest het. Moet je daar als classicus dan blij mee zijn? Gekunsteld, pseudo-attisch grieks als tafeldecoratie? Vakgenoten die dit soort vertalingen fileren op al dan niet correct geplaatste accenten en uitgangen? Ik geloof dat de oudheid beter zou verdienen!
Miko Flohr, 08/08/2005