Bananen zijn heerlijk. Niet te vaak eten, een paar keer per jaar maar, maar dan wel het liefst een beetje bruin uitgeslagen, volzoet van smaak, en er lekker lang over doen. Van die kleine hapjes nemen, en dan zachtjes kapot drukken met je tong tegen je gehemelte, een paar keer omscheppen en dan doorslikken – wie zijn kiezen gebruikt, is af. Simon Rozendaal is een banaaneter van likmevestje. Vier happen – maal-maal-maal-slik – en het ding is weggewerkt. Voor de camera wordt nog even een soort van verlekkerde frons getrokken, maar het is een werktuiglijk soort verorberen – ‘nuttigen’, niet ‘savoureren’. Toch wens ik Simon Rozendaal nog heel veel smakelijke bananen toe (en dat is geen dreigement). Misschien krijgt hij de kunst van het genieten ooit door. Ik ben zelf eigenlijk meer een appeleter – die zijn vast ook ontzettend radioactief, maar ze helpen wat beter tegen de dorst. Een friszuur exemplaar nemen, de tanden erin, het sap eruit zuigen en dan het afgebetene kapot knauwen. Voor een niet-vleeseter als ik is zo’n appel ook een goed moment om de kiezen weer even te trainen.
Ergens heb ik er ook wel bewondering voor. Je moet ook het gore lef maar hebben: camera aan, en met de rokende puinhopen van Fukushima op de achtergrond licht hakkelend en liegend dat je scheel ziet een banaan nuttigen en kraaien dat het allemaal… Ho. Wacht. Stop. Schrijf ik daar nou ‘liegen’? Verraad ik mezelf hier nou als vooringenomen linkse stralingshystericus? Wel, liegen is een rekbaar begrip, en Simon Rozendaal is natuurlijk gans geen domme vent. Hij is slim genoeg om geen apert onware bewering te doen, en heeft zeker de gave een schijnbaar samenhangend verhaal te vertellen met allemaal schijnbaar ware feiten. Lees zijn ‘nucleaire overpeinzingen’, en kijk maar naar de herhaling van Pauw en Witteman. Ik ga ook echt niet de moeite nemen om ze allemaal te checken. Kost veel te veel tijd, en is ook helemaal niet nodig. De opgelepelde feiten zijn namelijk volstrekt irrelevant. Simon Rozendaal neemt een pol gras, doet daar een mooi glanzend papiertje omheen, en biedt dat zijn publiek aan als een bruidsboeket – en, zo blijkt prompt, het te verwachten klapvee vreet het als zoete koek.
Maar waarom is het zo belangrijk dat je niet subiet dood gaat van de spinazie uit Fukushima? Wat doet het er toe dat alles radioactief is, zelfs een banaan? Natuurlijk weten we allemaal dat niet heel Japan straks massaal te kampen krijgt met kanker, en dat het aantal mensen dat stierf aan de gevolgen van de ramp bij Tsjernobil heel beperkt was (57 doden) – en dat dat nu nog in sterkere mate het geval zal zijn- Goddank! Rozendaal voert – bewust, zo krijg je de indruk – een klassiek stromangevecht: zijn tegenstander bestaat niet en voor zover die bestaat heeft die nauwelijks iets in de melk te brokkelen. Rozendaal heeft de mond vol over de zogenaamde stralingshysterie – maar onze dappere bananeneter horen we niet over kernafval – behoudens in een korte bijzin, zonder het probleem echt uit te werken. We horen hem ook niet over die 170.000 mensen die momenteel geëvacueerd zijn en wellicht elders een nieuw bestaan op dienen te bouwen – en de enorme maatschappelijke kosten en logistiek die dat met zich meebrengt. Of over de infrastructuur die is doorgeknipt – gebeurt dit in Borsele, dan moeten we straks allemaal naar Middelburg over de stormvloedkering, en kunnen ze in Antwerpen de boel sluiten. De dappere mevrouw van Greenpeace bracht bij Pauw en Witteman nog voorzichtigjes in dat de mensen en middelen die nu het monster in Fukushima trachten te temmen eigenlijk elders nodig zijn – er kwam geen reactie. Natuurlijk kwam er geen reactie. Feiten die je niet kan gebruiken, bestaan niet (ja, lezers, kom maar op met die jij-bak). En wat dan met die 14 miljard die onze staat apart houdt voor het geval er in Nederland iets mis gaat? Windmolens draaien op subsidie, zegt Mark Rutte. Juist. Hoezo doen wij hier dan überhaupt aan kernenergie als de markt de verzekering niet eens kan dragen? Maar ja, dat liberale marktdenken, dat is uiteindelijk toch ook maar een principe, niet waar?
Maar we moeten het hem nageven. Simon Rozendaal is een begaafd redenaar en heeft een mooi gevoel voor symboliek. Zo’n banaan. En dat een land waar je jezelf een publiek podium weet te verschaffen door met wat willekeurige irrelevante feitjes een lulverhaal aan elkaar te plakken. Het is dat we nog een koningin hebben.
Miko Flohr, 01/04/2011