Het was een vierentwintig-karaats beginnersfout. Ik had er natuurlijk aan moeten denken, en beter moeten opletten, maar bij het boeken had ik het simpelweg over het hoofd gezien. Ik had geen dieetwensen opgegeven. En daar zat ik dan, op mijn transatlantische vlucht, terwijl het eten werd bezorgd. Of ik kip wilde, of rund. Ik dacht een stevige krachtterm, want het vooruitzicht van een vlucht van acht uur op een halve pudding en een pluk sla leek me niet echt ideaal. Het zou uiteindelijk goed komen, goddank.
Sinds twee jaar eet ik geen vlees meer en dat bevalt me eigenlijk prima, maar soms word ik er nog wel eens pijnlijk aan herinnerd dat het in onze moderne westerse maatschappij lang zo normaal niet is om geen vlees te eten. Er zijn verrassend veel situaties waarin je in principe de keus niet hebt: als je niet ruim tevoren aangeeft dat je pertinent geen vlees eet, krijg je vlees. Punt. Het is hoog tijd dat dat verandert.
Voor mij maakt het niet zo veel uit – ik zorg dat ik iets anders krijg of ik eet niets – maar hoeveel mensen zouden in het vliegtuig als ze de keus zouden hebben niet voor het broodje kaas gaan in plaats van het broodje kip, of voor de pasta met pesto in plaats van de kapotgekookte kipfilet? Waarom is het in een wereld waarin steeds meer mensen vlees verlaten en steeds vaker voor een vleesloos maal kiezen nog steeds niet normaal om in het vliegtuig een vleesloze optie aan te bieden? Waarom moet je die, óók bij de KLM, nog steeds van tevoren reserveren, ondanks dat je altijd uit (minstens) twee maaltijdopties kan kiezen? Waarom niet standaard een vegetarische optie? Hoe dan ook is het een kwestie van keuzevrijheid: waarom zou je, als je geen vlees wenst te eten, dat van tevoren moeten plannen? Waarom kan je niet gewoon ter plekke beslissen of je vlees (of vis) wil of niet?
Het gekke is dat ik het ook economisch niet zo goed snap. Het zou voordeliger moeten zijn: vlees is een stuk duurder dan de meeste alternatieven, en als je het als reguliere optie aanbiedt worden de vegetarische opties via de kwantumkorting alleen maar voordeliger. Meer vegetarische maaltijden per vlucht betekent dan de facto minder eetkosten voor de luchtvaartmaatschappij, en dus een iets grotere winstmarge. De komende jaren zal de prijs van vlees bovendien alleen maar gaan stijgen, en zal het voor veel mensen alleen maar normaler worden om niet bij iedere maaltijd vlees te eten.
Voor de duidelijkheid: dit is geen pleidooi voor regelgeving. Laat de overheid zich vooral bemoeien met de kwaliteit van ons eten, en met de omstandigheden waaronder het geproduceerd wordt, maar niet met vraag en aanbod op de markt. Het is wel een pleidooi voor meer keuzevrijheid, en voor minder overbodige (en ongeschreven) sociale normen in alledaagse beslissingen over eten en drinken. Gericht aan bedrijven die dit soort keuzes kunnen maken. Zoals onze Koninklijke luchtvaartmaatschappij.
Miko Flohr, 07/01/2012