Miko Flohr, 22/04/2011

De kapel op Blenheim palace is dit – een kilometer of vijf ten noorden van Oxford. Op de achtergrond het altaar. Links de bankjes en rechts het preekgestoelte. Maar er is iets geks aan de hand. De banken zijn niet gericht op het altaar. Waar kijken de kerkgangers dan wel naar, wanneer zij het woord van God tot zich nemen? Wat zien ze terwijl ze gesticht en gericht worden, wanneer zij psalmgezang aanheffen en de preek aanhoren? Wat is dat wanstaltige glanzende geval tegen de muur rechts? Wel. Dat is de tombe van de eerste Hertog van Malborough – John Churchill – feestelijk versierd met al zijn eervolle daden, en portretten van hemzelf als Caesar en zijn vrouw als Caesarina. Je moet maar durven. Dit is overigens de plaats waar Sir Winston Churchill in zijn jeugd kennismaakte met het geloof – en met de successen van zijn verre voorvader in het Duitse Blenheim tegen de troepen van de Zonnekoning – in de Spaanse Successieoorlog. Zo ziet u maar. Die Europese oorlogen hielden ze bij de Churchills aardig in de familie.

Miko Flohr, 21/04/2011

De eerste blaadjes beginnen er al af te waaien, dus het is al bijna gedaan met de pret. Het lijkt wel of ik het ieder jaar intenser beleef, en het dieper in me opneem. Gek is dat eigenlijk. Deze lente is de Primavera van Ludovico Einaudi. Dat stuk moet u eens rustig luisteren, als u het niet kent, en dan begrijpt u wat ik bedoel – een sluimerend, fris ontwaken, en dan de opbouw naar een totale apotheose van barokke hoogspanning. Ik word er onrustig van op mijn stoel, en ga er harder van fietsen.

Miko Flohr, 19/04/2011

Over twee weken gaat het Verenigd Koninkrijk naar de stembus voor een referendum. Over het kiesstelsel. De keus die de kiezer moet maken is of het huidige stelsel, waarbij per kiesdistrict de kandidaat met de meeste stemmen de zetel krijgt, veranderd moet worden in een stelsel waarbij de kiezer een eerste, tweede en derde voorkeur kan opgeven – zodat het niet zo kan zijn dat de grote meerderheid van de stemmen irrelevant is: in het huidige stelsel heeft men in het gemiddelde kiesdistrict heb aan 35-40% van de stemmen wel genoeg om de zetel binnen te halen – en staat dus de grote meerderheid van de kiezers buitenspel. Als jouw kandidaat in jouw kiesdistrict niet wint, is je stem irrelevant, en word je dus feitelijk niet vertegenwoordigd. Parlementariërs van jouw partij zijn verbonden aan andere kiesdistricten en laten zich in jouw district niet zien. In de huidige praktijk gaat dat totaal om een ruime meerderheid van de Britse kiezers. Met een tweede of derde voorkeur zal het aantal ‘onvertegenwoordigden’ aanzienlijk afnemen, en is het theoretisch vrijwel uitgesloten dat een kandidaat de verkiezing wint zonder meer dan 50% van de kiezers aan zich te binden. Het is nog lang geen representatief stelsel, zoals in Nederland, maar een duidelijke democratischer systeem dan het huidige. De kiezer mag straks ja of nee zeggen, en het referendum is bindend. Appeltje, eitje – zou je denken. Maar niets is minder waar.

Een peiling van het afgelopen weekend laat volgens de Guardian zien dat een kwart van de kiezers er nog niet uit is, en van de overige driekwart liefst 58% TEGEN het nieuwe systeem gaat stemmen en 42% VOOR. Het is nog géén gelopen koers, maar om nou te zeggen dat het er voor Britse democraten-in-hart-en-nieren (voor zover die er zijn) – Nee. Waarom? Wel. Bijvoorbeeld omdat – en ik citeer nu David Cameron – het de kans op coalitieregeringen weleens zou kunnen vergroten – u moet weten, Britten kunnen niet zo goed delen: na de verkiezingen vorig jaar was er grote paniek en werd in vijf (!) wilde dagen een coalitieakkoord in elkaar geflanst – en Britten hebben het hier voortdurend laatdunkend over ‘the coalition government’ (met de nadruk op het tweede woord) alsof dat alle ellende verklaart. Overigens is het nog lang niet zeker dat het nieuwe systeem tot meer coalities zou leiden. Een ander argument van de tegenstanders is dat allerlei extremistische groeperingen in het nieuwe systeem vrij spel zouden krijgen. Het is larie, maar wel effectieve larie. Het omgekeerde is waar – niet voor niets is de extreemrechtse BNP tegen de verandering: de enige manier waarop die ooit een zetel kunnen halen is door in een diep verdeeld kiesdistrict net ietsje meer stemmen te halen dan de anderen. Het is ook (en voor sommigen vooral) – sidder ende beef – ‘niet Brits’. Dus. De echt sterke argumenten tegen het nieuwe systeem – dat het een nogal duur en omslachtig systeem is omdat het drie keer zoveel tijd kost om te tellen, en nogal ingewikkeld bovendien – worden overigens nog niet heel hard geroepen.

Maar misschien is nog wel het grootste probleem dat de hervorming van het kiesstelsel bij uitstek het troetelkindje is van de Liberal Democrats, en dus ook van LibDemleider Nick Clegg. En met Nick Clegg gaat het, om het zachtjes uit te drukken, niet zo heel goed. Hij heeft te maken met een vrij heftige versie van het D66-syndroom: in de oppositie ging het lekker, en nu gaat alles mis. Het gaat zelfs zo slecht dat ze inmiddels bij Labour bang zijn dat alleen al zijn aanwezigheid de Ja-campagne de genadeklap zal geven. Daarom mocht hij niet naast Labourleider Ed Milliband op het podium staan bij de lancering van de campagne vandaag – en dat leidt natuurlijk weer tot onrust die door sommige media gretig wordt aangedikt. Het blijft afwachten hoe het zich ontwikkelt, maar vooralsnog ziet het er niet zo best uit. Wel kan men smullen van de modder die er over en weer wordt gegooid. Deze campagne gaat niet op inhoud beslecht worden.

Miko Flohr,

Maffiamaatjes. Ik was het even vergeten, maar dat was het. Maffiamaatjes – de term die Jort Kelder vier jaar geleden gebruikte om de verstandhouding tussen Bram Moszkowicz en Willem Holleeder aan te duiden. Het leidde tot een rechtszaak, die Moszkowicz verloor, en nogmaals verloor, en tot de drie kwartier durende live uitgezonden persverklaring – alsof Bram de koning was die troonsafstand deed, zo keek Nederland naar zijn verhaal – het verhaal van ‘infaam en abject’. Jort had raak geschoten, en Bram was boos. Heel boos. En toen kreeg hij geen gelijk, en was hij nog bozer. Het was een raar gebeuren. De pers hing aan zijn lippen, en gaf De Advocaat Met De Mooie Bentleys En Het Grote Ego alle ruimte waar hij maar wilde zijn verhaal te doen – haast alsof ze bang waren dat hij ze zou vervolgen als ze het niet zouden doen.

En nu zijn we vier jaar verder, en Bram is nog steeds boos. In zijn eer aangetast. Door het systeem genaaid. Althans, dat vindt hij zelf. En dat treft, want zijn cliënt is ook boos, in zijn eer aangetast, en door het systeem genaaid. Althans, dat vindt hij zelf. Wat nog beter uitkwam, was dat het systeem besloot dat het eens ging kijken of de client in kwestie wellicht een mooie testcase zou kunnen zijn voor wat wetsartikelen over haatzaaien en meningsuiting die toch dringend eens afgestoft moesten worden. Dat vonden ze wel een interessant plan, de mensen van dat systeem. Gewoon, intellectueel enzo. Dus zo geschiedde. Een zaak werd geopend, en Bram en Geert zagen hun kans schoon: dat hele systeem zou gesloopt worden.

Het moet gezegd, ze liggen aardig op koers, onze vrinden. Ze krijgen de nodige medewerking ook. Ten eerste van het systeem zelf. Het kost de nodige moeite om te begrijpen hoe het kan dat een zaak waarvan het OM eigenlijk sowieso al vond dat ie er niet zou moeten zijn en waarin het OM vrijspraak pleitte nu al een jaar voortsuddert. Ten tweede van de mensen die binnen het systeem opereren, geleerden die ongetwijfeld specialisten zijn in de letter, maar de geest maar niet lijken te kunnen lezen. Alsof ze niet willen snappen welke strijd hier gevoerd wordt: dit is niet een verdediging die aanstuurt op vrijspraak. Dit is een verdediging die aanstuurt op politiek (en electoraal) effect, en vrijspraak als vanzelfsprekend beschouwt. Kijkt u niet raar op als Moszkowicz zelfs bij vrijspraak nog in beroep gaat vanwege een zinsnede in het vonnis die net niet helemaal goed valt. Dat zou onderdeel van het plan kunnen zijn: jullie willen oorlog? Dan krijgen jullie oorlog. Totale oorlog. Tot het bittere eind. En wij winnen. Het heeft allemaal iets van een soort van tribale vernederingsdrang. Ten derde, Moszkowicz speelt het spel keihard, maar hij speelt het steengoed. Ik kijk er met een mengeling van afgrijzen en bewondering naar: afgrijzen vanwege de intentie die ik meen waar te nemen, en het enorme gewicht dat wordt gehecht aan zaken die voor de uiteindelijke zaak slechts beperkt relevant lijken te zijn, maar bewondering vanwege de scherpte en het gore (dat dan weer wel) lef.

Maar voor onze rechtsstaat is het denk ik allemaal niet zo best. Het mes snijdt namelijk aan twee kanten: stel dat u Moszkowicz en Wilders steunt, dan vond u de gerechterlijke macht vermoedelijk de hele tijd al incompetente linkse pummels. Arrogant, Infaam en Abject. Maar stel dat u, zoals ik, Moszkowicz en Wilders een beetje irritant vindt in hun getraineer en gezeur, dan is de kans groot dat u de leden van de gerechterlijke macht inmiddels óók incompetente pummels vindt, omdat ze er maar niet in slagen een eind te breien aan dit mediaspektakel, sterker nog, steeds opnieuw weer dat kleine beetje ruimte geven waar de Advocaat vervolgens middenin springt. Geef Koning Bram één vinger, hij neemt de hele hand, en de onderarm erbij. Jammer, dat is het wel. Kunnen we nog seponeren?

Miko Flohr, 16/04/2011

So they have a high-profile exhibition at the Ashmolean – it opened only last week and will last to the end of August – and we visited it this Sunday. The exhibition is called ‘Heracles to Alexander the Great’ – two well-known names that are highly popular among a wide audience outside the academic parts of our field – indeed, both names have featured prominently in blockbuster advertisements in recent history. Continue reading →

Miko Flohr, 14/04/2011

U begrijpt dat ik me hier helemaal dood om lach, om dit grapje van BT.

Miko Flohr,

Ik heb een moeilijke geschiedenis met kookboeken. In mijn kast staat een hele stapel, de meeste gekocht in de Ramsj op een onbewaakt ogenblik – als je een middag door de stad hebt geslenterd en je bent compleet murw. Zo’n boek, vooral van groot formaat en met veul plaatjes, lijkt dan al snel de oplossing voor al je problemen, wordt vol opwinding gekocht, en verdwijnt vervolgens in de kast om er nooit meer uit te komen. Zo heb ik een enorm kookboek met allerlei recepten met specerijen, en meerdere aziatische kookboeken, al jaren in mijn kast staan, en nooit gebruikt. De enige kookboeken die ik frequent gebruikte waren (ja, lach maar) het Haagse kookboek, en het vuistdikke Italiaanse kookboek van Marcella Hazan. Maar nu ben ik dus al een tijdje vegetarisch, en valt de helft van de recepten in al die kookboeken die ik heb ook nog eens af. En toen, het was ergens in Januari, gingen we slenteren. Een lange wandeling werd het, en we eindigden na een dikke anderhalf uur in de POD op high street. Licht murw en rozig van de kou buiten. En wat doe je dan in zo’n winkel, behalve opwarmen? Juist. Impulsaankopen. Dus naast vier grote glazen van blauwig glas werden twee kookboeken gekocht: ‘easy vegetarian’ en ‘easy vegan’. Van die trendy uitziende kookboeken zijn het, met veul plaatjes. Van die kookboeken die normaliter in de kast zouden verdwijnen om er nooit meer uit te komen. Maar… wat schetst mijn verbazing? Ze worden druk gebruikt. Wekelijks, en door ons allebei. Ik maak voort curry’s zonder dat er een pakje aan te pas komt. Ons kruidenassortiment is inmiddels vervijfvoudigd. En dan die toetjes. Manmanman. Het leven is een feest.

Miko Flohr, 13/04/2011

Gibbons: zwierend, zwaaiend, springend, hangend… We kunnen er uren naar kijken. Bristol Zoo, vorige week.

Miko Flohr, 12/04/2011

Roberto de Mattei is een vermaard Italiaans historicus. Hij schreef boeken over Pius de Negende (1846-1878), en over het tweede Vaticaanse concilie (1962-1965), en nog een aantal andere – een draagt de titel ‘Turchia in Europa. Beneficio o catastrofe?’, een andere ‘Evoluzionismo: il tramonto di un ipotesi’. De eerste titel spreekt voor zich. Voor het begrip van de tweede moet u weten dat ‘tramonto’ het Italiaanse woord voor ‘zonsondergang’ is. U begrijpt waar dit heengaat. De Mattei mag dan een babyboomer zijn (bouwjaar 1948), maar dan wel op z’n Italiaans. U moet weten, in Italië is het natuurlijk ook 1968 geweest, maar dan wel op z’n Italiaans. En voor velen die nu de touwtjes in handen hebben is die hele vlieger van 1968 überhaupt nooit opgegaan. Voor sommigen in het land – welopgeleide mensen heb ik het over – is de tijd zelfs stil blijven staan in de negentiende eeuw. Of ver daarvoor. Roberto de Mattei is zo iemand. Roberto ontkent de evolutie. Roberto vindt de tsunami in Japan een straf van god. En Roberto heeft een column bij – godbetert – Radio Maria.

Op Radio Maria zegt hij dan ook voortdurend hele verstandige dingen. Neem nou die column, eerder dit jaar, op 19 januari, waarin Prof. Roberto spreekt over de ondergang van het Romeinse Rijk. Wij luisteren naar zijn belezen woorden:

“Lieve vrienden van Radio Maria,

De Paus, Benedictus XVI, heeft onlangs de crisis van onze tijd vergeleken met de ondergang van het Romeinse rijk. Dit is een inzicht dat het verdient verder uitgewerkt te worden, en mijn column vandaag wijd ik aan dit thema … Externe oorzaak van de ondergang van het rijk zijn de barbaarse invallen. Maar de echte, en meest diep liggende oorzaken van het verval en het einde van het Romeinse rijk zijn intern, en cultureel en moreel van aard. Terwijl de barbaren aan de grenzen stonden, was de Romeinse samenleving ondergedompeld in een intellectueel relativisme en een wijdverbreid hedonisme. … Voor de christenen van de vierde eeuw was het heidendom een grotere vijand dan de barbaren, omdat het een interne vijand was die voorkwam dat het Romeinse Rijk het christendom helemaal omarmde. Het Evangelie slaagde er niet in om het morele verval te stoppen, dat tierde van de elite, die in luxe en vrije tijd leefde, tot het kleine volk, dat zich overgaf aan de bloedige spelen van het circus. Scheiding, prostitutie – van mannen en vrouwen – homoseksualiteit, kinderloosheid waren wijdverbreid in alle lagen van de bevolking . De maatschappij van die periode was decadent en verrot. … Het heidense hedonisme was een van de voornaamste oorzaken van de val van het Romeinse Rijk.”

Het is, kan ik u zeggen, natuurlijk larie, die op geen enkele wijze in verband staat met wat we weten over de late oudheid. Wat christelijke auteurs over hun wereld schrijven is onderdeel van het politieke spel van die tijd – hen letterlijk lezen zoals De Mattei doet, is hetzelfde als over duizend jaar de geschiedenis van onze tijd reconstrueren aan de hand van de radiouitzendingen van Glenn Beck. Als hij over de oudheid spreekt, is De Mattei een religieus geïndoctrineerd pseudohistoricus. Een nepwetenschapper. Het beeld dat hij schetst is kraakhelder, en klopt voor geen meter.

Tot zover is het wellicht vooral grappig dat er nog dit soort idioten bestaan. Maar er zit een sinistere kant aan dit verhaal. Helaas is deze Roberto de Mattei wél de plaatsvervangend directeur van het Centro Nazionale di Ricerca en belast met het verdelen van de grotere bakken met onderzoeksgeld op het terrein der geesteswetenschappen. Roberto de Mattei is niet alleen het schoothondje van Ratzinger, het wetenschappelijke schaamlapje voor de achterhaalde ideeën van de stroming die het nog altijd voor het zeggen heeft in het Vaticaan, maar tevens een bijzonder invloedrijk man in de seculiere wetenschap. In Italië – let wel, het land waar vrijwel al mijn bronnenmateriaal vandaan komt, en waar heel veel specialistische kennis verzameld is – wordt het lot van mijn vak mede bepaald door extremistische malloten die mentaal nog in de middeleeuwen leven – het gedachtegoed van mensen als De Mattei is misschien nog het best te omschrijven een christelijke versie van de ideeën van ene Osama Bin L. (zonder de bommen dan). Dat is buitengewoon triest, maar ook zorgelijk – voor mijn generatiegenoten in Italië, en dus – indirect – voor ons begrip van het erfgoed. Je moet er toch niet aan denken dat zo’n De Mattei ooit iets te zeggen krijgt over urgent onderzoek naar kwetsbaar archeologisch erfgoed uit heidense perioden. “Pompeii? Allemaal homo’s of anderszins geperverteerden. Dit voorstel is helaas niet excellent genoeg.”

Miko Flohr, 11/04/2011